Is Copilot veilig voor Europese bedrijven?

Is Microsoft Copilot veilig in een Azure omgeving?

Nu kunstmatige intelligentie (AI) diep doordringt in alle dagelijkse werkprocessen, positioneert Microsoft Copilot zich als dé AI-assistent omdat het gemakkelijk binnen de Microsoft 365 te gebruiken is. Of het nu gaat om het samenvatten van e-mails, opstellen van vergaderverslagen of genereren van content in Word—de belofte is duidelijk: meer productiviteit, minder werkdruk. Maar hoe veilig is Copilot werkelijk voor Europese bedrijven?

In dit artikel gaan we dieper in op de compliance- en veiligheidsrisico’s van Copilot, zelfs wanneer deze binnen een Azure-omgeving draait. We zetten de juridische kaders uiteen, analyseren concrete privacyzorgen en bieden praktische strategieën voor verantwoord gebruik.

Wat is Microsoft Copilot?

Copilot is een AI-assistent die gebruikers helpt met dagelijkse taken binnen Microsoft 365. Denk aan automatische samenvattingen in Outlook, content genereren in Word of data-analyse in Excel. De motor onder de motorkap is Microsoft Graph, dat toegang heeft tot gebruikersdata zoals mails, chats, vergadernotities en documenten.

Microsoft claimt dat alle gegevens binnen de Europese grenzen blijven via het EU Data Boundary-initiatief. Ook zouden interacties met Copilot niet worden gebruikt om taalmodellen te trainen. Maar dat is slechts een deel van het verhaal.

Microsoft’s compliancebeloften

Volgens officiële documentatie voldoet Copilot aan de AVG. De belangrijkste claims:

• Gegevens blijven binnen de EU via Azure-regionale hosting.
• Prompts en gegenereerde antwoorden worden niet gedeeld met OpenAI.
• Data wordt niet gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Toch blijkt uit onafhankelijke beoordelingen dat dit onvoldoende garanties biedt voor Europese organisaties.

Risico's voor Europese bedrijven

Gebrek aan transparantie in gegevensverwerking

Een Data Protection Impact Assessment (DPIA) van SLM Rijk en Privacy Company bracht vier hoge risico’s aan het licht.
De kern: Microsoft is onvoldoende transparant over welke gegevens worden verwerkt, voor hoelang en met welk doel. Dat maakt het moeilijk om te voldoen aan de informatieplicht onder de AVG.

Onbedoelde toegang tot gevoelige informatie

Doordat Copilot informatie gebruikt uit bronnen waar medewerkers technisch toegang toe hebben (zoals SharePoint, Teams), kunnen vertrouwelijke documenten onbedoeld worden weergegeven in AI-antwoorden. Denk aan HR-gegevens, contracten of interne strategieën. Microsoft Graph biedt brede toegang, wat leidt tot verhoogde risico’s op datalekken.

Governance-uitdagingen bij grote organisaties

Veel bedrijven kampen met een wirwar aan toegangsrechten. Binnen deze complexe IT-omgevingen kan Copilot gedrag vertonen dat governance-structuren ondermijnt. Meerdere grote organisaties, waaronder gemeenten en onderwijsinstellingen, hebben de uitrol gepauzeerd. Amsterdam stopte zelfs volledig.

Azure-hosting: biedt dat zekerheid?

Een veelgehoord misverstand: “Als het binnen Azure draait, is het veilig.” Helaas niet. De fundamentele risico’s—zoals AI-interactie met gevoelige data, gebrek aan transparantie en juridische onzekerheden—blijven bestaan, ook binnen een Azure OpenAI infrastructuur.

Bovendien kan data bij gebruik van specifieke functies alsnog tussen regio’s worden verplaatst, wat na het Schrems II-arrest een juridisch risico vormt.

"Als het binnen Azure draait, is het veilig.”
Helaas is dat niet zo.

De rol van de EU AI Act

De EU AI Act die sinds augustus 2024 van kracht is, brengt extra eisen met zich mee voor zogeheten “general-purpose AI” zoals Copilot. Denk aan:

• Verplichte risicoanalyses.
• Transparantie over datagebruik.
• Mogelijke certificeringsverplichtingen.
• AI geletterdheid voor medewerkers.
• Schone data (zonder bias/vooringenomenheid)

Organisaties moeten dus niet alleen voldoen aan de AVG, maar ook compliant zijn met deze wetgeving die vanaf 2024 stapsgewijs in werking is getreden.

Menselijke risico’s en AI-geletterdheid

Zelfs met een perfect beveiligde omgeving blijft er een fundamenteel risico: mensen delen onbewust vertrouwelijke informatie met AI. Een verkeerd getypte prompt, een verkeerd document toegevoegd in Teams, of een vraag aan Copilot die onbedoeld gevoelige info ophaalt—het risico zit niet alleen in de technologie, maar in het gebruik.

Daarom is AI-geletterdheid binnen organisaties cruciaal. Medewerkers moeten weten wat wel en niet kan met AI, en hoe ze verantwoord AI instructies formuleren.

De EU AI Act in een oogopslag

Zorgen over Copilot in Azure

Expertcitaten over Copilot in Azure

Prof. Bart Preneel, cryptografie-expert aan de KU Leuven, benadrukt:
"De integratie van Copilot in Azure lost niet alle problemen op. Er blijven fundamentele vragen over gegevensverwerking en -opslag die Microsoft nog niet adequaat heeft beantwoord. Europese bedrijven moeten zeer voorzichtig zijn en grondige risicoanalyses uitvoeren."
Zijn zorgen sluiten aan op onderzoek naar cloudbeveiliging en GDPR-compliance, waar Preneel regelmatig over publiceert.

Anna Buchta, Hoofd Beleid bij de Europese Toezichthoudende Autoriteit voor Gegevensbescherming (EDPB), voegt hieraan toe:
"Zelfs binnen Azure moeten organisaties grondige DPIAs uitvoeren vóór Copilot-implementatie. Het risico van ongeautoriseerde toegang tot gevoelige informatie via geïntegreerde Microsoft-diensten blijft een groot probleem."
Haar waarschuwingen reflecteren bredere EDPB-richtlijnen over gegevensbescherming in cloudomgevingen.

Hoe AI Personeelstraining helpt

Met onze expertise hebben we al diverse bedrijven succesvol begeleid bij de veilige implementatie van Copilot. Dit omvat het opstellen van een robuust AI-beleid, het verzorgen van AI-certificering voor medewerkers en het bieden van ondersteuning bij de inrichting van AI-governance. Onze aanpak garandeert dat organisaties de voordelen van Copilot kunnen benutten, terwijl privacy en veiligheid gewaarborgd blijven.

Wat kun je als organisatie doen?

Er zijn praktische stappen om risico’s te beperken:

• Zorg voor een duidelijk AI beleid.
• Train medewerkers in AI training en datagebruik.
• Voer een eigen DPIA uit op Microsoft Copilot.
• Beperk toegang tot gevoelige data in Microsoft 365.
• Gebruik labeling en governance-tools binnen Azure.

Bij AI Personeelstraining helpen we organisaties met het opstellen van beleid, het trainen van medewerkers en het verantwoord implementeren van AI-oplossingen.

Europese alternatieven: meer controle, minder risico

Sommige organisaties kiezen bewust voor Europese AI-oplossingen, zoals Le Chat, een veilig alternatief voor ChatGPT. Deze systemen draaien lokaal of binnen Europese infrastructuur en bieden volledige controle over data.

Ook tools uit de AI modellen bibliotheek van AI Personeelstraining kunnen worden afgestemd op jouw governance-structuur. Specifiek voor bedrijven die extra zekerheid willen.

Download ons gratis Whitepaper over veilig gebruik van AI

Conclusie: verantwoord omgaan met Copilot is essentieel

Microsoft Copilot biedt krachtige AI-functionaliteit, maar brengt substantiële risico’s met zich mee voor Europese bedrijven, met name op het gebied van:

• AVG-compliance en transparantie rond dataverwerking
• Governance-uitdagingen binnen complexe IT-structuren
• Onbedoelde blootstelling van gevoelige bedrijfsinformatie
• Menselijke fouten bij het gebruik van AI-tools

Zelfs binnen een Azure-omgeving blijven deze risico’s bestaan. Een veilige implementatie vereist een combinatie van AI beleid, AI-geletterdheid en technische maatregelen.

Overweeg een gefaseerde uitrol van Copilot, gecombineerd met AI-training, beleidsontwikkeling en governance-begeleiding.

Vragen over de veiligheid van Microsft Copilot

• Is Microsoft Copilot AVG-compliant?
  Hoewel Microsoft stelt dat Copilot voldoet aan de AVG, tonen onafhankelijke onderzoeken aan dat er nog hiaten zijn in transparantie en gegevensverwerking.
• Kan Copilot gevoelige bedrijfsinformatie tonen?
  Ja. Copilot kan informatie ophalen uit documenten waar medewerkers technisch toegang toe hebben, wat kan leiden tot onbedoelde blootstelling van vertrouwelijke data.
• Is AI binnen een Azure-omgeving veilig?
  Hoewel Azure bekendstaat om zijn sterke beveiliging, blijven AVG-risico’s bestaan bij het gebruik van AI zoals Copilot. Onvoldoende transparantie over dataverwerking, opslaglocaties en toegang tot gevoelige informatie maakt dat bedrijven zelfs binnen Azure niet automatisch voldoen aan de AVG.
• Wat adviseert de overheid over Copilot?
  Diverse instanties, waaronder SURF en SLM Rijk, adviseren om voorlopig terughoudend te zijn vanwege hoge privacyrisico’s.
• Hoe beperk ik risico’s bij het gebruik van Copilot?
  Voer een DPIA uit, stel AI-beleid op, train medewerkers in AI-geletterdheid en evalueer governance-structuren grondig.